توضيح سؤال

برخي از سايت هاي اهل سنت و شبكه هاي وهابي از اميرمؤمنان عليه السلام نقل مي كنند كه آن حضرت زنان را «ناقص العقل و ناقص الايمان» معرفي كرده است. خواهشمنديم متن كلام اميرمؤمنان را توضيح داده و بفرماييد كه آيا واقعا از نظر ايشان، زنان اين نقص را دارند و يا منظور حضرت بيان مطلب ديگري است؟

پاسخ اجمالي

اولا: اميرمؤمنان عليه السلام در اين خطبه هدفش اهانت به شخصيت زنان نيست؛ بلكه بيان تفاوت هايي است كه زنان در انجام عبادات، ارث بردن و شهادت در دادگاه، با مردان دارند.

ثانيا: در منابع اهل سنت همين مطلب از رسول خدا صلي الله عليه وآله نيز نقل شده كه كاملا سخنان امير مؤمنان منطبق با سخن رسول خدا است.

ثالثا: در روايات صحيح اهل سنت ، وجود زن را شر دانسته و زن را در رديف سگ سياه، الاغ، يهودي و مجوسي قلمداد كرده و عبور زن را از جلوي نماز باعث بطلان نماز مي دانند.

قبل از بيان پاسخ تفصيلي لازم است متن خطبه را ذكر كرده و به تاريخ و موضوع آن اشاره شود.

نكته اول: متن خطبه

اميرمؤمنان عليه السلام در خطبه80 نهج البلاغه در باره زنان فرمايشاتي دارند كه متن كلامش اين است:

مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ النِّسَاءَ نَوَاقِصُ الْإِيمَانِ. نَوَاقِصُ الْحُظُوظِ .نَوَاقِصُ الْعُقُولِ.

فَأَمَّا نُقْصَانُ إِيمَانِهِنَّ فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ فِي أَيَّامِ حَيْضِهِنَّ.

وَأَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِهِنَّ فَشَهَادَةُ امْرَأَتَيْنِ كَشَهَادَةِ الرَّجُلِ الْوَاحِدِ.

وَأَمَّا نُقْصَانُ حُظُوظِهِنَّ فَمَوَارِيثُهُنَّ عَلَي الْأَنْصَافِ مِنْ مَوَارِيثِ الرِّجَالِ.

فَاتَّقُوا شِرَارَ النِّسَاءِ وَ كُونُوا مِنْ خِيَارِهِنَّ عَلَي حَذَرٍ.

وَلَا تُطِيعُوهُنَّ فِي الْمَعْرُوفِ حَتَّي لَا يَطْمَعْنَ فِي الْمُنْكَرِ.

اي مردم همانا زنان در مقايسه با مردان، در ايمان، و بهره وري از اموال، و عقل متفاوتند،

اما تفاوت ايمان بانوان، بر كنار بودن از نماز و روزه در ايّام «عادت حيض» آنان است،

و اما تفاوت عقلشان با مردان بدان جهت كه شهادت دو زن برابر شهادت يك مرد است،

و علّت تفاوت در بهره وري از اموال آن كه ارث بانوان نصف ارث مردان است.

پس، از زنان بد، بپرهيزيد و مراقب نيكانشان باشيد،

در خواسته هاي نيكو، همواره فرمانبردارشان نباشيد،

تا در انجام منكرات طمع ورزند.

نهج البلاغة، خطبه 80

مشاهده سخن فوق و مشابه آن كه در قالب خطبه و يا نامه (بنا به اشاراتي كه بعضي از شارحان نهج البلاغه دارند) و همچنين برخي از كلمات كوتاه كه به نقل از امير مؤمنان عليه السلام در نهج البلاغه و ديگر كتب روائي و تاريخي آمده است اين سؤال و شبهه را بلا فاصله به ذهن منتقل مي كند كه آيا به شخصيت و مقام انساني زن جسارت و اهانت نشده است؟ و اصولا چرا زن را موجودي «ناقص العقل» معرفي مي كند؟

هرچند شيعيان و پيروان اهل بيت عليهم السلام معناي دقيق اين گونه سخنان را مي دانند و مطمئنا اين شبهات در ذهن شان نيست؛ اما دشمنان اهل بيت به ويژه شبكه هاي وهابي هر روز اين خطبه را دستاويز قرار داده و همواره روي آن مانور مي دهند.

علت مانور دادن آنها روي اين گونه كلمات كه معاني روشني دارند، اين است كه مي خواهند اميرمؤمنان عليه السلام را مخالف قشر زنان كه نصف جامعه بشريت را تشكيل مي دهد، نشان دهند و در نتيجه محبت و ولايت آن حضرت را از دل اين قشر بيرون سازد.

نكته دوم: تاريخ ايراد خطبه

بيان كاستي ها و سرزنش هاي عام امير مؤمنان از گروه و جامعه زنان پس از حادثه خونين و كمر شكن جمل است كه در اين حادثه چهره هائي سرشناس از اصحاب رسول خدا صلي الله عليه و آله مانند طلحه و زبير پس از پيمان و بيعت با امام علي عليه السلام و نرسيدن به آرزوهاي دنيوي با همراه نمودن همسر پيامبر يعني عائشه و با شعار خونخواهي از عثمان گروه زيادي از مسلمانان را به كام مرگ كشاندند.

نكته مهم و لازم به ذكر اين است كه حركت عائشه با طلحه و زبير براي بر پا كردن غائله جمل به سود جوامع اسلامي تمام نشده است، و توصيه هاي پيامبر در باره زنان آن حضرت، به وسيله طلحه و زبير زير پا گذاشته شد، و عائشه مي بايست فريب آن پيمان شكنان را نمي خورد و به نوبت خود به نگهباني دين در حدود وظائف الهي خود مي پرداخت.

برخي از افراد مايلند صحت انتساب اين سخن را به امير المؤمنين رد كنند، و برخي ديگر به توجيه و تفسير كلماتش مي پردازند، و برخي ديگر آن كلمات و اصطلاحات را به همان مفهوم كه در حال حاضر در ميان ما وجود دارد بيان مي كنند.

گرد آورنده خطبه ها ونامه ها و سخنان امير المؤمنين علي عليه السلام، مرحوم سيّد رضيّ (رحمة الله عليه) قبل از ذكر متن سخنان امام مي نويسد:

ومن خطبة له عليه السلام بعد حرب الجمل في ذم النساء

امير المؤمنين عليه السلام اين خطبه را پس از جنگ جمل ايراد نموده است.

نهج البلاغة ، خطب الإمام علي (ع)، ج 1، ص 129

سبط ابن جوزي نيز مي گويد: امير المؤمنين اين سخن را پس از جنگ جمل گفته است،

(تذكرة الخواص: 79)

و در باره تاريخ و زمان ايراد اين سخنان گفته اند كه در ماه جمادي الثاني سال 36 بوده است.

ولي در منابع تاريخي و حديثي ديگر، اين خطبه را بخشي از نامه اي مفصّل دانسته اند كه امير المؤمنين عليه السلام آن را پس از سقوط مصر به وسيله عمرو بن عاص و شهادت محمد بن أبي بكر نوشته است، بنا بر اين تاريخ نوشتن اين نامه و يا ايراد خطبه بعد از ماه صفر سال 38 بوده است.

نكته سوم: موضوع خطبه

اين خطبه يكي از معدود سخناني است كه از زواياي گوناگوني مورد نقد و تحليل قرار گرفته است ، برخي گفته اند:

نگاه امام به شخصيت زن از وراي حادثه جمل است، چون عائشه جنگي خونيني را با هدف مخالفت با حكومت و خلافت علي عليه السلام، سبب شد؛ لذا امير مؤمنان عليه السلام كل جامعه زنان را هدف قرار داد.

در پاسخ به اين تفسير بايد بگوئيم:

اولا: تخلف و نافرماني عائشه از نافرماني و بيعت شكني طلحه و زبير شكننده تر نبود؛ بلكه اين دو نفر بودند كه او را به خونخواهي عثمان تحريك كرده و به ميدان جنگ آوردند، همچنين موضعگيري عائشه در برابر علي عليه السلام سنگين تر از مخالفت ها و كارشكني معاويه و عمرو عاص و خوارج نبود، بنا بر اين اگر گفته شود كه اين سخن علي عليه السلام به جهت حضور عائشه در صحنه جنگ بوده است، پس بايد به همان ميزان در مذمت مردان نيز سخن مي گفت.

ثانيا: هميشه انسان احساسات تند و كينه جويانه اش را نسبت به كساني ابراز مي دارد كه طرف مقابل را در جايگاهي برتر و موقعيت پيروزمندانه ببيند، نه اينكه اين احساسات را به كسي نشان دهد كه در حالتي از ضعف و شكست قرار دارد.

ثالثا: منطق انساني و اسلامي اقتضا دارد كه خطاي يك فرد را به عموم سرايت ندهيم، و آيا به شخصي مانند امير مؤمنان عليه السلام كه دروازه مدينه دانش پيامبر است مي توانيم چنين نسبتي بدهيم؟

رابعا: اين خطبه را اگر چه امير المؤمنين عليه السلام در باره عايشه و شركت او در جنگ جمل كه حالتي سرزنش گونه دارد ايراد فرموده است، ولي مخاطبش همه زنان و براي هميشه تاريخ ايراد شده كه تفاوتهاي اساسي بين زنان و مردان را بيان مي كند.

نكته سوم: تفاوت يا نقصان

استفاده از كلمات و تعابيري مانند «نقص» و مشابه و مترادف با آن، شايد براي بعضي از اذهان ايهام آور و موجب خطا در فهم مراد باشد و لذا استفاده از كلمه تفاوت، بار منفي اين نگاه را كمتر مي كند، و بهتر است بگوئيم فقط جابجائي كلمه صورت پذيرفته است.

اما حقيقت امر اين است كه وجود اين تفاوتها موضوعي غير قابل انكار است؛ زيرا تفاوتهاي جسمي و روحي زن مانند تفاوتي است كه در اعضاي بدن انسان وجود دارد؛ يعني هر عضوي وظيفه و مسئوليت خاصي را به عهده دارد؛ ولي در عين حال مرتبط به يكديگر هستند، مثلا چشم انسان عضوي حساس و ظريف و لطيف است كه وظيفه اش آگاهاندن انسان از اطراف و جهان بيرون است؛ ولي عضو ديگري مانند پاي انسان، عضوي خشن است كه كار چشم را انجام نمي دهد و هيچ نقصي براي وي محسوب نمي شود، پس تفاوتها نمي تواند دليل نقص باشد.

بنابراين امير مؤمنان عليه السلام اين تفاوتها را در سه محور همراه با بيان فلسفه و علل آن توضيح مي دهد.

پاسخ حلي

براي بيان پاسخ حلي بايد گفت كه اين خطبه به چند محور اصلي تقسيم مي شود كه بايد به صورت جداگانه توضيح داده شده و پاسخ ارائه گردد.

محور اول خطبه: نقصان يا تفاوت درايمان

اسلام با صراحت كامل و قاطعانه هويت انساني زن و مرد را متحد ميداند.

نصوص قاطعانه قرآن در بيان وحدت هويت انساني مرد و زن قابل خدشه و ترديد نيست. از جمله نصوص روشنگر اين وحدت آيات ذيل است:

آيه اول: تساوي در خلفت:

يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثي وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ. (سوره حجرات، آيه 13)

اي مردم، ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را گروه ها و قبائل قرار داديم، تا يكديگر را بشناسيد و با همديگر زندگي هماهنگ داشته باشيد، با ارزش ترين شما نزد خداوند باتقوي ترين شما است.

آيه دوم؛ تساوي در گرفتن پاداش بر اساس عمل:

فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لا أُضِيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثي . (آل عمران: 195)

خداوند آنان را چنين اجابت كرد كه من عمل هيچ يك از عمل كنندگان شما را از مرد و زن ضايع نمي كنم.

آيه سوم؛ تساوي زن و مرد در كسب ارزشها و صفات عاليه انساني:

إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِماتِ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْقانِتِينَ وَ الْقانِتاتِ وَ الصَّادِقِينَ وَ الصَّادِقاتِ وَ الصَّابِرِينَ وَ الصَّابِراتِ وَ الْخاشِعِينَ وَ الْخاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقِينَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصَّائِمِينَ وَ الصَّائِماتِ وَ الْحافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيراً وَ الذَّاكِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً. (احزاب: 35)

مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان مؤمن و زنان مؤمنه مردان عبادت كننده و زنان عبادت كننده، مردان و زنان راستگو و مردان و زنان شكيبا و مردان و زنان خشوع كننده در برابر عظمت الهي، مردان و زنان بخشاينده، مردان و زنان روزه گير، مردان و زناني كه عفت خود را حفظ مي نمايند، مردان و زناني كه خدا را فراوان بياد مي آورند، خداوند بر همه آنان مغفرت و پاداش بزرگي را آماده ساخته است.

با وجود سه آيه فوق و آيات ديگر كه صريحا و بدون كمترين ابهام، مرد و زن را از نظر شخصيت و عناصر و اوصاف عالي و ارزشمند آن، متحد معرفي ميكند. اهانت و تحقير زن يا اسناد اهانت و تحقير زن به اسلام ناشي از بي اطلاعي از مفاد آيات فراواني است كه در قرآن آمده است. اين است بعد انساني و هويت شخصيتي زن از ديدگاه اسلام.

بنابراين مقصود از عبارت «نواقص الايمان» در كلام حضرت، تفاوت در ايمان به معناي ايمان و اعتقاد به خدا و پيغمبر و ديگر اصول و فروع اعتقادي نيست؛ زيرا آن ايمان در زن و مرد يكسان است و ميزان آن را تنها خدا مي تواند تعيين كند؛ بلكه ايمان مورد اشاره امير مؤمنان، بهره بردن از عمل و عبادات و كم شدن نصيب زن بطور قهري در روزهاي قاعدگي است.

به بيان ديگر، زن در دوران قاعدگي نماز و روزه را ترك مي كند. نه اين كه زن در دوران قاعدگي فاسق است و عادل نيست، دروغگو است و راستگو نيست، و نه اين كه شخصيت اعتقادي او مختل شده است، بلكه به جهت وضع رواني خاصي كه پيدا مي كند [و روانپزشكان اين وضع رواني را مشروحا مطرح مي كنند] به جهت لزوم رهائي روان زن از توجه دقيق، كه در حال نماز پيش مي آيد و لزوم آزاد ساختن دستگاه گوارش و معده در غذا و آشاميدني ها كه در دوران قاعدگي خيلي اهميت دارد، تكليف نماز و روزه از زن برداشته مي شود.

در عين حال رابطه زن با خدا به وسيله ذكر در نماز بدون احساس فشار از تكليف معين، محفوظ و دائمي است و او مي تواند در اوقات نماز در حال ذكر خداوندي باشد و روزه هايي را كه در روزهاي قاعدگي ترك كرده است، در غير آن روزها قضا نمايد.

به توضيحي كه خود حضرت در اين خطبه دارد توجه فرماييد:

فَأَمَّا نُقْصَانُ إِيمَانِهِنَّ فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ فِي أَيَّامِ حَيْضِهِنَّ.

نتيجه: از اين بحث و تحقيق روشن مي شود كه مقصود از نقص ايمان زن، نقص رابطه زن با خدا نيست، بلكه مقصود حالت استثنائي موقت است كه زن بجهت حالت عارضي جسماني كه اغلب با دگرگوني هاي رواني توأم ميباشد، از فشار تكليف معين و مقرر رها مي گردد.

محور دوم: تفاوت يا نقصان در ارث

عبارت: «نواقص الحظوظ» در فرمايش امام ناظر به تفاوت سوم ميان زن و مرد در سهم الارث است كه بر گرفته از اين شريفه است:

يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ؛ (نساء/ 17)

خداوند در باره فرزندانتان بشما توصيه ميكند كه سهم مرد را برابر سهم دو زن باشد.

يا در آيه ديگر آمده است:

فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَليمٌ (نساء/176)

و امير مؤمنان عليه السلام در تفصيل مطلب فرمود:

وَأَمَّا نُقْصَانُ حُظُوظِهِنَّ فَمَوَارِيثُهُنَّ عَلَي الْأَنْصَافِ مِنْ مَوَارِيثِ الرِّجَالِ.

البته اين قانون در همه مسائل ارث كليت ندارد از آن جمله:

1. اگر وارث ميت فقط پدر و مادر و يك پسر باشد، مال شش قسمت مي شود، چهار قسمت را پسر و هر يك از پدر و مادر يك قسمت مي برند؛

2. اگر ميت چند برادر و خواهر مادري داشته باشد، مال بطور مساوي ميان آنان تقسيم مي شود؛

3. سهم الارث فرزندان برادر و خواهر مادري ميان زن و مرد مساوي تقسيم مي شود؛

4. اگر وارث ميت منحصر به جد و جده مادري باشد، مال ميان آن دو مساوي تقسيم مي شود؛

5. اگر وارث ميت هم دائي و هم خاله باشد و همه آنها پدر و مادري يا پدري، يا مادري باشند مال به طور مساوي ميان آنان تقسيم مي شود. و در آن موارد كه مرد دو برابر زن ارث مي برد، بدان جهت است كه معمولا زن ها كه اداره شئون خانواده را به عهده مي گيرند از شركت دائمي در مسائل اقتصادي جامعه و ورود در انواع گوناگون آن مسائل معذور مي باشند، لذا تهيه وسايل معيشت آنان براي مردان واجب است، از طرف ديگر مردان در معرض نوسانات اقتصادي از نظر سود و زيان بيشتر قرار مي گيرند، در صورتي كه صنف زن مانند مرد در معرض زيان و آسيب اقتصادي نيست و او همواره از نظر معاش تأمين است. به اضافه اين كه مهريه اي كه زن بمقدار عادلانه از مرد مي گيرد، مي تواند نوعي جبران سهم الارث او بوده باشد.

محور سوم: نقصان يا تفاوت درعقل

محور سوم كلام اميرمؤمنان عليه السلام (نواقص العقول) است. در توضيح اين جمله مي گوييم:

اولا: چنانكه در مبحث گذشته گفتيم: مقصود از نقص، كاهش ارزشي نيست؛ بلكه عدم تساوي شهادت مرد و زن كه امير المؤمنين عليه  السلام بيان فرموده اند، با نظر به محدوديت طبيعي ارتباطات زن با حوادث و رويدادهاي بسيار گوناگون است كه مرد در آنها غوطه ور است و توانائي دقت و بررسي عوامل و مختصات و نتائج آنها را بيش از زن دارا مي باشد و كنجكاوي مرد و نفوذ فكري او در ريشه هاي حوادث يك امر طبيعي است كه در  نتيجه قرار گرفتن مرد در امواج گوناگون و تلاطم هاي متنوع زندگي، به وجود مي آيد.

لذا اگر مردي را فرض كنيم كه از قرار گرفتن در امواج و خطوط پر پيچ و خم حوادث زندگي بركنار بوده باشد و اين بركنار بودن ارتباطات عادي وي را با جهان عيني و زندگي محدود نمايد، بدون ترديد شهادت او هم در باره اموري كه معمولا از آنها بركنار است، دچار اشكال مي گردد.

به همين جهت است كه شهادت زن ها در موارد زيادي حتي بدون تعدد، مساوي شهادت مردها مي باشد و آن موارد عبارتند از موضوعاتي كه با شهادت و گواهي و اعتراف خود زنها دانسته مي شود.

مانند شهادت زن به اين كه در روزهاي قاعدگي است يا در روزهاي طهر و اين كه بچه اي كه در شكم او است مربوط به كدام مرد است و غير ذلك.

با توجه به توضيح فوق سخن امير مؤمنان عليه السلام نيز اين است:

وَأَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِهِنَّ فَشَهَادَةُ امْرَأَتَيْنِ كَشَهَادَةِ الرَّجُلِ الْوَاحِدِ.

نكته قابل تذكر اين كه از آن جهت كه زن نگهبان طبيعي و اولي حيات است، خداوند متعال عواطف و احساسات او را خيلي قوي تر و متنوع از مرد قرار داده است، زيرا:

اولا: بزرگترين مسئوليت زن آماده كردن محيط زندگي سالم و بستر سازي فضاي مناسب و شايسته جهت تربيت نسلهاي بعدي است كه ظرافت خاص خودش را دارد و مردها از چنين ظرافتي كم بهره اند.

ثانيا: نشاط روحي حرف اول سلامت روحي و به تبع آن جسمي است كه مرد اين نشاط را از محيط خانه گرفته و در ادامه شغل و زندگي اش از آن كمك مي گيرد.

ثالثا: سياست شوهر داري كه در نهايت تملك شوهر به وسيله زن است از مسائل ظريفي است كه روح لطيف و ظريف توانائي آن را دارد.

نتيجه كلي :

نتيجه كلي از مباحث فوق اين است كه هدف امير مؤمنان عليه السلام بيان تفاوت هاي شخصيت زن و مرد نيست بلكه اشاره به مختصات رو بنائي زندگي آنها است.

به عبارت ديگر : اشاره به تفاوتهايي دارد كه زنان در انجام عبادت، شهادت در دادگاه، و سهم ارث در برخي از موارد است كه اين تفاوتها در قرآن كريم نيز ريشه دارد.

پاسخ هاي نقضي

پاسخ اول: رسول خدا (ص) زنان را ناقص العقل و دين دانسته است

اگر اهل سنت و شبكه هاي وهابي اين فرمايش اميرمؤمنان عليه السلام را در برابر حقوق زنان علم كرده و بر ضد شيعه و اهل بيت سخن مي گويند، در صحيح ترين كتابهاي آنها يعني صحيح بخاري نيز رسول خدا صلي الله عليه وآله قبل از امير مؤمنان عليه السلام زنان را «ناقص العقل و الدين» معرفي كرده است.

بخاري در كتاب صحيش اين حديث را از رسول خدا صلي الله عليه و آله اين گونه نقل كرده است:

حدثنا سَعِيدُ بن أبي مَرْيَمَ قال أخبرنا محمد بن جَعْفَرٍ قال أخبرني زَيْدٌ هو بن أَسْلَمَ عن عِيَاضِ بن عبد اللَّهِ عن أبي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قال خَرَجَ رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم في أَضْحَي أو فِطْرٍ إلي الْمُصَلَّي فَمَرَّ علي النِّسَاءِ فقال يا مَعْشَرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ فَإِنِّي أُرِيتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ فَقُلْنَ وَبِمَ يا رَسُولَ اللَّهِ قال تُكْثِرْنَ اللَّعْنَ وَتَكْفُرْنَ الْعَشِيرَ ما رأيت من نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُلِ الْحَازِمِ من إِحْدَاكُنَّ قُلْنَ وما نُقْصَانُ دِينِنَا وَعَقْلِنَا يا رَسُولَ اللَّهِ  قال أَلَيْسَ شَهَادَةُ الْمَرْأَةِ مِثْلَ نِصْفِ شَهَادَةِ الرَّجُلِ قُلْنَ بَلَي قال فَذَلِكِ من نُقْصَانِ عَقْلِهَا أَلَيْسَ إذا حَاضَتْ لم تُصَلِّ ولم تَصُمْ قُلْنَ بَلَي قال فَذَلِكِ من نُقْصَانِ دِينِهَا

رسول خدا صلي الله عليه و آله جهت اقامه نماز عيد فطر يا قربان از منزل خارج شد، در بين راه به جمعي از زنان برخورد نمود، فرمود: اي گروه زنان صدقه بدهيد چون شما را از بيشترين افراد جهنم مي بينم، سؤال كردند: چرا چنين هستيم اي رسول خدا؟ فرمود: فراوان لعن ونفرين مي كنيد و نسبت به زحمات و خدمات همسرانتان ناسپاس هستيد، ناقص در عقل و دين غير از شما نديده ام، گفتند: چرا ما زنان از جهت عقل و دين نقص داريم؟ فرمود: مگر شهادت يك زن نصف شهادت يك مرد نيست (شهادت دو زن برابر شهادت يك مرد)؟ عرض كردند: آري، چنين است، فرمود: اين بدليل نقصان در عقل است، سپس فرمود: مگر زن در وقت حيض نماز و روزه را ترك نمي كند؟ گفتند: آري، چنين است، فرمود: اين بجهت نقصان در دين او است.

صحيح البخاري ،ج 1، ص 116، ح298، كتاب الحيض، بَاب تَرْكِ الْحَائِضِ الصَّوْمَ

همانگونه كه در اين روايت مي بينيم خود رسول خدا صلي الله عليه وآله نقصان دين و عقل زنان را تفسير كرده و توضيح داده است.

در خطبه فوق نيز امير مؤمنان منظورش را همانند رسول خدا صلي الله عليه وآله توضيح داده است.

سؤال ما از وهابيت و شبهه افكنان اين است كه شما اين توضيحات را ناديده مي گيريد آنگاه در صدد شبهه پراكني هستيد و كلام آن حضرت را بريده ، در سايت ها و شبكه ها مطرح مي كنيد؟

پاسخ دوم: اهانت به زنان در روايات اهل سنت (با سندهاي معتبر)

با توجه به توضيحاتي كه در باره اين خطبه و فرمايش رسول خدا صلي الله عليه وآله بيان شد، روشن گرديد كه رسول خد و نيز اميرمؤمنان به شخصيت زنان توهين نكرده اند؛ بلكه تفاوتهاي كه ريشه قرآني دارد بيان كرده است.

اما در منابع اهل سنت رواياتي يافت مي شود كه حقيقتا به شخصيت زنان توهين محسوب مي شود كه ما از بيان و نقل آن شرم مي كنيم. ولي هدف از ذكر آن تنها پاسخ شبهاتي است كه اين سخن اميرمؤمنان را توهين به زنان امت اسلام تلقي كرده اند؛ اما بدانند كه روايات ذيل توهين است نه آنچه را كه آنها بدان استدلال مي كنند.

زن، كافر، سگ سياه و الاغ نماز را باطل مي كنند

اهل سنت روايت دارند كه رسول خدا فرموده است: اگر از جلوي نماز الاغ، كافر، سگ و زن عبور كند، نماز باطل مي شود. اين روايت از چند طريق از رسول خدا صلي الله عليه وآله نقل شده است:

1. از طريق عايشه:

24590 حدثنا عبد اللَّهِ حدثني أبي قال ثنا أبو الْمُغِيرَةِ قال ثنا صَفْوَانُ قال ثنا رَاشِدُ بن سَعْدٍ عن عَائِشَةَ زَوْجِ النبي صلي الله عليه وسلم قالت قال رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم لاَ يَقْطَعُ صَلاَةَ الْمُسْلِمِ شيء إِلاَّ الْحِمَارُ وَالْكَافِرُ وَالْكَلْبُ وَالْمَرْأَةُ فقالت عَائِشَةُ يا رَسُولَ اللَّهِ لقد قُرِنَّا بِدَوَابِّ سُوءٍ

مسند أحمد بن حنبل، ج 6، ص 84

ابو بكر هيثمي اين روايت را و تصريح كرده است كه رجال سندش موثق هستند:

عن عائشة زوج النبي صلي الله عليه وسلم قالت قال رسول الله صلي الله عليه وسلم لا يقطع صلاة المسلم شيء إلا الجماد والكافر والكلب والمرأة فقالت عائشة يا رسول الله صلي الله عليه وسلم لقد قرنا بدواب سوء رواه أحمد ورجاله موثقون.

مجمع الزوائد، ج 2، ص 60

2. از طريق ابو ذر غفاري:

در روايت ابو ذر ، الاغ، زن و سگ سياه ذكر شده و اين روايت در صحيح مسلم اين گونه آمده است:

حدثنا أبو بَكْرِ بن أبي شَيْبَةَ حدثنا إسماعيل بن عُلَيَّةَ ح قال وحدثني زُهَيْرُ بن حَرْبٍ حدثنا إسماعيل بن إبراهيم عن يُونُسَ عن حُمَيْدِ بن هِلَالٍ عن عبد اللَّهِ بن الصَّامِتِ عن أبي ذَرٍّ قال قال رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم إذا قام أحدكم يُصَلِّي فإنه يَسْتُرُهُ إذا كان بين يَدَيْهِ مِثْلُ آخِرَةِ الرَّحْلِ فإذا لم يَكُنْ بين يَدَيْهِ مِثْلُ آخِرَةِ الرَّحْلِ فإنه يَقْطَعُ صَلَاتَهُ الْحِمَارُ وَالْمَرْأَةُ وَالْكَلْبُ الْأَسْوَدُ قلت يا أَبَا ذَرٍّ ما بَالُ الْكَلْبِ الْأَسْوَدِ من الْكَلْبِ الْأَحْمَرِ من الْكَلْبِ الْأَصْفَرِ قال يا بن أَخِي سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه وسلم كما سَأَلْتَنِي فقال الْكَلْبُ الْأَسْوَدُ شَيْطَانٌ

پيامبر صلي الله عليه وآله فرمودند : زماني كه يكي از شما براي نماز ايستاد اگر در جلويش چيزي مثل عصا بود نمازش را مي پوشاند زماني كه بين او دستانش امثال عصا نبود پس در اين هنگام نمازش را الاغ ، زن و سگ سياه باطل مي كند راوي گويد از اباذر پرسيدم: چه فرقي بين سگ سياه و سگ قرمز و سگ زرد است ؟ گفت اي برادر زاده همين سوال را من از رسول خدا صلي الله عليه و آله پرسيدم فرمودند: سگ سياه، شيطان است

النيسابوري القشيري ، ابوالحسين مسلم بن الحجاج (متوفاي261هـ)، صحيح مسلم، ج1، ص365، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، ناشر: دار إحياء التراث العربي - بيروت.

3. از طريق عبد الله بن مغفل:

ابن ماجه قزويني و احمد بن حنبل همين روايت را از عبد الله بن مغفل از رسول خدا صلي الله عليه وآله نقل كرده اند:

حدثنا جَمِيلُ بن الْحَسَنِ ثنا عبد الأعلي ثنا سَعِيدٌ عن قَتَادَةَ عن الْحَسَنِ عن عبد اللَّهِ بن مُغَفَّلٍ عن النبي صلي الله عليه وسلم قال يَقْطَعُ الصَّلَاةَ الْمَرْأَةُ وَالْكَلْبُ وَالْحِمَارُ

پيامبر صلي الله عليه وآله فرمودند : عبور زن ، سگ و الاغ از مقابل نماز گزار، نماز را قطع مي كند

القزويني، ابوعبدالله محمد بن يزيد (متوفاي275هـ)، سنن ابن ماجه، ج1، ص306، تحقيق محمد فؤاد عبد الباقي، ناشر: دار الفكر - بيروت.

الشيباني، ابوعبد الله أحمد بن حنبل (متوفاي241هـ)، مسند أحمد بن حنبل، ج5، ص57، ناشر: مؤسسة قرطبة - مصر.

4. از طريق ابن عباس: (سگ، الاغ، خوك، يهودي، مجوسي و زن، نماز را باطل مي كنند)

ابو داود سجستاني نيز در سنن خود نقل مي كند كه اگر سگ، الاغ، خوك ، يهودي ، مجوسي و زن از جلوي نمازگذار عبور كنند، نماز قطع مي شود:

حدثنا محمد بن إسماعيل الْبَصْرِيُّ ثنا مُعَاذٌ ثنا هِشَامٌ عن يحيي عن عِكْرِمَةَ عن بن عَبَّاسٍ قال أَحْسَبُهُ عن رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم قال إذا صلي أحدكم إلي غَيْرِ سُتْرَةٍ فإنه يَقْطَعُ صَلَاتَهُ الْكَلْبُ وَالْحِمَارُ وَالْخِنْزِيرُ وَالْيَهُودِيُّ وَالْمَجُوسِيُّ وَالْمَرْأَةُ وَيُجْزِئُ عنه إذا مَرُّوا بين يَدَيْهِ علي قَذْفَةٍ بِحَجَرٍ .

پيامبر فرمودند: هنگامي كه يكي از شما نماز مي خوانيد ؛ ولي در مقابلش حائلي نباشد، همانا الاغ، خوك، يهودي، مجوسي و زن نماز را قطع مي كند و زماني كه آنها در مقابل نماز گزار رفت آمد كردند، انداختن يك سنگ از قطع شدن نماز كفايت مي كند .

السجستاني الأزدي، ابوداود سليمان بن الأشعث (متوفاي 275هـ)، سنن أبي داود، سنن أبي داود ، ج1، ص187، تحقيق: محمد محيي الدين عبد الحميد، ناشر: دار الفكر.

ابن رجب البغدادي ، زين الدين أبي الفرج عبد الرحمن ابن شهاب الدين (متوفاي795هـ) ، فتح الباري في شرح صحيح البخاري ، ج2، ص703، تحقيق : أبو معاذ طارق بن عوض الله بن محمد ، ناشر : دار ابن الجوزي - السعودية / الدمام ، الطبعة : الثانية ، 1422هـ .

روايات ديگري نيز در منابع اهل سنت آمده است كه وجود زنان را شر دانسته و آنها را شيطان، ريسمان شيطان مي داند و حتي عمر بن خطاب و شافعي رئيس مذهب شافعي زنان را شيطان معرفي كرده اند

ای او که خواهد آمد..??

جملات زیبا درباره امام زمان

 

میلیارد ها تومان خرج میکنیم نذری بدهیم …

و در پایان
آرزوی شفای بیماری را داریم که برای نداشتن پول درمان میمیرد.

یادمان باشد !!
ظهور در‌ #جمجمه هاست نه در جمعه ها

آخرش این خاڪ ایوانش طلایے مے شود
گنبد و گلدستہ هاے باصفایے مے شود

آخرش من مطمئنم این گرہ وا مے شود
این حرم زیباترین تصویر دنیا مے شود
#اللهم_عجڸ_لولیڪ_الفرج

.یڪ سلام از راه دور
و یڪ جواب ازسوے یار
وتمام دلخوشیہایم اینست
یڪ سلام از راه نزدیڪ
و زیارت نامه اے..
السَّلامُ عَلَیْکَ یاثارَاللَّه
ِوَابْنَ ثارِه وَالْوِتْرَ الْموتُور
#یامهدی

 

امام زمان(عج)-مناجات
حق دوباره کرمی کرد که بیدار شوم
با نگاه تو گل فاطمه هشیار شوم
از ازل گر دل من بر تو ارادت کردست
مادرت خواست که من بر تو گرفتار شوم
همۀترس من از باقی عمرم این است
باز بر پیش نگاه تو گنهکار شوم
به خدا حاجتم از سفرۀ زهرا این است
دور از اهل سقیفه به علی یار شوم
حق آن چادر پر وصله و خاک آلوده
محرم اهل کسا با دل بیمار شوم
همچو مقداد هماهنگ شوم با رهبر
جان نثار تو چو میثم به سر دار شوم
ظهــــــــور نـزديــڪ اســت

آیـــــــــــات مهــــــــدویت
جزء 2 سوره ی بقره ،آیه ی 148
« وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ أَيْنَ

مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا

إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ »(1)
هر طايفه‏ اي قبله‏ ای دارد كه خداوند آن را تعيين كرده است

در نيكي ها و اعمال خير، بر يكديگر سبقت بجوئيد،

و هر جا باشيد خداوند شما را حاضر مي‏كند زيرا او بر هر كاري توانا است.
« أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا »

هر جا باشیدخداوند همه ی شما را حاضر میکند
امام سجاد(ع) فرمودند: این که هرجاباشید خدا همه یشما را حاضر میکند مربوط است به آن 313 مرد

که یاران اصلی امام زمان(عج) هستن که از بسترها یشان

ناپدید میشوند و در مکه مکرمه حاضر میشوند .(2)
امام صادق(ع)می فرماید : قطعا این آیه در مورد ناپدید شدگان از اصحاب قائم ماهستند

که خداوندمتعال آنهارا شبانه از بسترهایشان می آورد و صبح

در مکه جمع میکند آنهابرروی ابرها راه می روند (3)
یعنی اینقدر سریع خودشان را به امام زمان می رسانند .

این آیه راجع به آنها ست که 313 نفر،

و ازیاران امام زمان هستند وجزء کابینه ی اصلی مولا (عج ) خواهند بود.
منابع
(1)سوره بقره ،آیه 148
(2) کمال الدین، ج2، ص 654، باب 57 ما روی فی علامات…، ح 21.
(3)همان، ص673، باب 58 فی نوادر الکتاب، ح24.

 

سلام علی آل یاسین
گل نرگس چه شود بوسه به پایت بزنم
تا به کی خسته دل از دور صدایت بزنم
گل نرگس نکند مهر ز من برداری

داغ دیدار رخت را به دلم بگذاری

 

مولای من
هر شب ک انتظار فرج میبرم ب روز
شرمنده ام
ک بی تو نفس می‌کشم هنوز
شبتون مهدوی عزیزان

امام زمان (عج):
 قلوب ما ظرف‌هائي است براي مشيّت و اراده الهي، پس هرگاه او بخواهد ما نيز مي خواهيم.
بحارالأنوار، ج 52، ص 51″

 

موعود خدامرد خطرمی خواهد
آری سفرعشق،جگرمیخواهد
ای جمعیت میلیونی عصرظهور
اوسیصدوسیزده نفرمی خواهد

‌ نذر ڪردم تا بیایے
هر چه دارم مال تو
چشم هاے خسته ے
پر انتـــظارم مــال تو
یک دل دیوانہ دارم
با هزاران آرزو
آرزویم هیچ،

قلــــــــــب بیقرارم مال تو

روبروی تلویزیون نشسته ام و به آن خیره شده ام
یکهو برنامه قطع می شود..‌.
سریع کنترل را برمی دارم و شبکه را عوض می کنم؛
برنامه دیگر شبکه ها هم قطع شده است…
انگار از مرکز صدا و سیما قطع کرده اند؛
بی حوصله کنترل را زمین می اندازم..
دلم خیلی گرفته است
ناگهان تصویر می آید؛
تصویر می آید اما نه برنامه چند ثانیه قبل…
تلویزیون به صورت زنده کعبه را نشان می دهد.
صدای مردانه ای می گوید:
« به خبری که هم اکنون به دست ما رسید توجه کنید…»
لرزش صدای مرد را به وضوح می توان شنید
ادامه می دهد:
«…روز موعود فرا رسید…
انتظاری که سالیان است عاشقان مهدی(علیه السلام)

را چشم به راه نگه داشته بود به سر آمد…»
بقیه سخنانش را نمی شنوم
بی اختیار اشک از چشمانم جاری می شود. یعنی…
یعنی دیگر آن همه ظلم و جور و بی داد تمام شد؟!!!
یعنی یوسف زهرا آمد؟!!!
این یعنی پایان انتظار…
دارم از هوش می روم
خبر٬ ناگهانی و غافلگیر کننده بود…
هنوز در شوک هستم که…
با صدای ترانهٔ مجاز ولی بی ارزشی که از تلویزیون پخش می شود

از این رؤیای شیرین بیرون می آیم…
خدایا….
کی می شود جذابیت کاذب این ترانه ها که مجاز بودنش مجوزی است

برای بی اهمیتی به حرام بودنشان..‌.
کمرنگ شود؟؟؟
و جای خود را به چشمان تری که در دعای ندبه می بارد بدهد؟؟؟
کی می شود به جای این ترانه های بی محتوا ذکر #یا_صاحب_الزمان

عشق دلها و ورد زبان همگان شود؟؟؟
کی می شود که زمین دهن باز کرده کاخ سیاه شوم شروران را با صاحبان آن ببلعد؟؟؟
کی می شود؟
آآآآآآآآه باز هم انتظار
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج

 

بیمه امام زمان بشید به راحتی
توصیه های آیت الله بهجت:
برای دوری شیطان
تکان میخوری بگو:یاصاحب الزمان
می نشینی بگو:یاصاحب الزمان
برمیخیزی بگو:یاصاحب الزمان
صبح که از خواب بیدار می شوی مودب بایست وصبحت

را باسلام به امام زمانت شروع کن وبگو “آقاجان”
دستم به دامانت خودت یاری ام کن،
شب که میخواهی بخوابی اول دست به سینه بگذار وبگو

“السلام علیک یا صاحب الزمان” بعد بخواب
شب وروزت را به یاد محبوب سرکن که اگر این طور شد

شیطان دیگر در زندگی تو جایگاهی ندارد،
دیگر نمیتوانی گناه کنی
دیگر تمام وقت بیمه امام زمانی…. ‌

ألـلَّـهُـمَــ عَـجِّـلْ لِـوَلـیِـکْ ألْـفَـرَج

 

چارلى چاپلين :

 

پس از عمری فقر، به ثروت وشهرت رسیدم.

و آموختم كه،

با پول میتوان ساعت خريد، ولى زمان نه.

ميتوان مقام خريد،

ولى احترام نه.

ميتوان كتاب خريد،

ولى دانش نه.

ميتوان دارو خريد،

ولى سلامتى نه.

میتوان رختخواب خرید،

ولی خواب راحت نه …

ارزش آدمها به دارایی نیست،

به معرفت آنهاست.

 

 

???????

 

یادتان باشد ،

وقتی خورشید میدرخشد ،

هرکسی میتواند

دوستتان داشته باشد

در طوفان است

که متوجه میشوید

چه کسی واقعا به شما علاقه دارد . . .

 

♦️♦️♦️♦️

 

 

#آنتونی_رابینز

 

? به اندازه ای در اندیشه ی درست کردن خود باشید

که زمانی برای خرده گیری از دیگران نداشته باشید.

⛔⛔⛔⛔⛔⛔

 

از ارسطو پرسیدند در زندگی دشوارترین کارها چیست؟

گفت: اینکه انسان خود را بشناسد.

پرسیدند آسانترین کار چیست؟

گفت: اینکه دیگری را نصیحت کنند….

 

⚀⚀⚀⚀⚀⚀⚀⚀

 

#سخنان_بزرگان #آلبرت_انیشتین

 

? اگر انسانها در طول عمر خویش،

میزان کارکرد مغزشان یک میلیونیوم معده شان بود،

اکنون کره ی زمین تعریف دیگری داشت.

 

⤵⤵⤵⤵⤵⤵

 

همیشه باید مراقب سه چیز باشیم:

 

وقتی تنها هستیم

مراقب افکار خود،

 

وقتی با خانواده هستیم

مراقب اخلاق خود،

 

و زمانی که در جامعه هستیم

مراقب زبان خود.

 

حضور تو

نشر توسط:ص.شدرحرف دل, شعر مهدوی

با حضور تو